radon gas ภัยเงียบที่คุณต้องรู้

radon gas หรือ เรดอน (อังกฤษ: radon) คือธาตุเคมีที่มีหมายเลขอะตอม 86 และสัญลักษณ์คือ Rn เรดอนเป็นธาตุกัมมันตรังสีที่เป็นก๊าซเฉื่อย (radioactive noble gas) ได้จากการแยกสลายธาตุเรเดียม เรดอนเป็นก๊าซที่หนักที่สุดและเป็นอันตรายต่อสุขภาพ ไอโซโทปของเรดอนคือ Rn-222 ใช้ในงานรักษาผู้ป่วยแบบเรดิโอเธอราปี (radiotherapy) ก๊าซเรดอนที่สะสมในบ้านเป็นสาเหตุของโรคมะเร็งปอดและทำให้ผู้ป่วยในสหภาพยุโรปเสียชีวิตปีละ 20,000 คน

เรดอนถูกสร้างขึ้นโดยผ่านกระบวนการอีกขั้นหนึ่งของการย่อยสลายธาตุกัมมันตรังสีทั่วไป โดยที่ธอเรียมและยูเรเนียมซึ่งเป็นธาตุกัมมันตภาพดึกดำบรรพ์ที่มีอยู่ตั้งแต่ครั้งที่โลกเริ่มก่อตัวขึ้น ได้เกิดการสลายตัวของธาตุและให้ผลเป็นธาตุเรเดียม และการสลายตัวของเรเดียมจึงทำให้เกิดธาตุเรดอน ซึ่งเมื่อเรดอนสลายตัว ก็ทำให้เกิดธาตุ radon  daughter อันเป็นชื่อเรียกของธาตุกัมมันตรังสีใหม่ที่ได้มา ซึ่งต่างจากเรดอนที่มีสถานะเป็นแก๊ซตรงที่มีสถานะเป็นของแข็งและเกาะติดกับพื้นผิว

เรดอนคืออะไร ?  ( radon gas )

          ในบทความนี้จะพูดถึงเกี่ยวกับอะไรคือเรดอน เราสามารถที่จะหาเรดอนภายในบ้านของเราได้อย่างไร และอะไรคือความเสี่ยงทางสุขภาพสำหรับเรดอน

  ถ้าท่านอาศัยอยู่ในบางส่วนของประเทศสหรัฐอเมริกา ท่านอาจตระหนักถึงภัยคุกคามจากการได้รับการแผ่รังสีจากแก๊สเรดอน แก๊สเรดอนเป็นแก๊สกัมมันตรังสีและภายในบ้านที่มีการปิดมิดชิด มีฉนวนหุ้มที่แน่นหนา ก็จะทำให้มีการสะสมความเข้มข้นของแก๊สนี้ได้มากขึ้น จนอาจก่อให้เกิดภัยคุกคามต่อสุขภาพของผู้พักอาศัยได้ ถ้าหายใจเอาแก๊สเรดอนเข้าไปในปอด การสลายของแก๊สเรดอนสามารถที่จะเพิ่มโอกาสของการเป็นโรคมะเร็งปอด มีรายงานการศึกษาในปี 1990 โดยสภาความปลอดภัยแห่งชาติของสหรัฐอเมริกา (National Safety Council) ประมาณการว่า มีผู้เสียชีวิต ประมาณ 14,000 คนในหนึ่งปี อันเชื่อว่าเป็นผลมาจากเรดอน และจำนวนอาจจะอยู่ในช่วง 7,000 ถึง 30,000 คน

แก๊สเรดอนจะเหมือนกับแก๊สคาร์บอน-14 ที่เกิดอย่างสมบูรณ์อยู่ในธรรมชาติ เกิดขึ้นจากการสลายของยูเรเนียม-238 ธาตุซึ่งมีลำดับองค์ประกอบการสลายที่น่าสนใจ

อะตอมของแก๊สเรดอน-222 มีอายุครึ่งชีวิตเพียง 3.825 วัน การเกิดการสะสมของแก๊สเรดอน-222 จึงมาจากการสลายตามธรรมชาติของยูเรเนียม-238 นั่นก็หมายถึงว่า ความเข้มข้นของแก๊สเรดอน-222 จะสูง ถ้าในบริเวณนั้นมียูเรเนียมอยู่มากในชั้นดิน เพื่อความสมบูรณ์ นี่คือองค์ประกอบที่เหลือของลำดับการสลายของอะตอมแก๊สเรดอน-222

radon gas เข้ามาสู่ในบ้านได้อย่างไร!

ดังที่ได้ทราบจากตอนต้นแล้ว อะตอมของแก๊สเรดอน-222 มีอายุค่อนข้างสั้น ภายในระยะเวลาแค่สองสามวัน เรดอน-222 ก็จะสลายกลายเป็นอะตอมตะกั่ว-206 ที่มีความเสถียร ในขณะที่เป็นอะตอมของเรดอน-222 จะมีสถานะในรูปของ“แก๊ส” ทั้งนี้เพราะเรดอน-222 เป็นแก๊ส จึงมีความสามารถที่จะซึมผ่านชั้นดินเข้ามาปะปนกับอากาศภายในบ้านได้ วิธีการหลักที่เรดอน-222 ซึมผ่านเข้ามาในบ้านก็มาจากชั้นฐานรากของโครงสร้างบ้าน (พื้นที่ว่างใต้พื้นบ้าน ชั้นใต้ดิน) โดยมีความหลากหลายของช่องทางคือ

          เรดอน-222 ยังสามารถเข้ามาปะปนกับอากาศภายในบ้านโดยผ่านทางบ่อน้ำ แต่ก็จะมีเป็นส่วนน้อย ถ้าเปรียบเทียบกับการที่จะผ่านเข้ามาจากชั้นฐานรากของบ้าน

การทดสอบ radon gas


เรดอน-222 เป็นแก๊สไม่มีสีไม่มีกลิ่น จึงต้องมีการทดสอบเพื่อที่จะตรวจสอบการปรากฎอยู่ของมัน ที่จริงมีคำแนะนำจากหน่วยงานของสหรัฐอเมริกา ได้แก่ U.S. Office of the Surgeon General และ U.S. EPA ให้ทุก ๆ บ้านมีการตรวจทดสอบหาเรดอน-222 โดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้ากำลังอยู่ในการหาซื้อบ้านหรือการขายบ้าน หรือกำลังก่อสร้างบ้าน การทดสอบสามารถดำเนินการได้โดยการใช้นักวิชาการอาชีพ หรือเจ้าของบ้านดำเนินการด้วยตัวเองโดยการใช้ชุดสำเร็จ “ดำเนินการด้วยตัวเอง (do-it-yourself)” ข้อสำคัญก็คือ ไม่ว่าการดำเนินการนั้นจะเป็นบริการจากผู้ชำนาญการหรือใช้ชุดสำเร็จรูป จะต้องได้รับการรับรองมาตรฐานจาก EPA

          ทั้งนี้เพราะระดับของเรดอน-222 มีการเปลี่ยนแปลงได้ในวันต่อวัน และขึ้นอยู่กับแต่ละฤดูกาล การทดสอบสามารถดำเนินการแบบระยะสั้น (สองถึงเก้าสิบวัน) หรือแบบระยะยาว (มากว่าสามเดือน) การทดสอบระยะสั้นจะมีข้อดีในกรณีที่ต้องการทราบผลอย่างรวดเร็ว และควรตามมาด้วยการทดสอบระยะสั้นแบบอื่นภายหลัง การทดสอบระยะยาวจะให้ผลข้อมูลถึงระดับของเรดอน-222 เฉลี่ยรอบปีของบ้านได้ดีกว่า ทั้งนี้เครื่องมือทดสอบควรวางให้อยู่ที่ระดับต่ำสุดของบ้าน

อุปกรณ์การทดสอบเรดอน-222 (Radon Test Devices)

ชุดทดสอบ เรดอน-222 จะตรวจสอบ เรดอน-222 โดยตรง หรือผลผลิตตัวลูกของการสลายของเรดอน-222 โดยจะมีอุปกรณ์ทดสอบอยู่สองประเภทคือ แบบทางอ้อม (passive) และแบบทางตรง (active) อุปกรณ์ทดสอบแบบทางอ้อมไม่ต้องใช้ไฟฟ้า และโดยทั่วไปจะจับเรดอน-222 และผลผลิตตัวลูกจากการสลาย เพื่อนำมาวิเคราะห์ผลในห้องปฏิบัติการทดสอบในภายหลัง อุปกรณ์ทดสอบแบบทางอ้อมจะรวมถึงตลับบรรจุถ่าน (charcoal canisters) ชุดหัววัดกัมมันตรังสีของตลับถ่าน แบบหัววัด liquid scintillation detectors ชุดหัววัดแอลฟา (alpha track detectors) และชุดหัววัดแบบ electret ion detectors

          โดยทั่วไปของอุปกรณ์แบบทางอ้อมทั้งหมดแล้ว ยกเว้นเพียงส่วนของ Electret ion detector จะมีขายอยู่ในร้านฮาร์ดแวร์ หรื่อสั่งซื้อได้ทางไปรษณีย์ ในส่วนของ Electret ion detector จะมีอยู่เฉพาะในห้องปฏิบัติการทดสอบ อุปกรณ์แบบทางอ้อมนี้โดยทั่วไปแล้วจะมีราคาถูกกว่าอุปกรณ์ทดสอบแบบทางตรง และการใช้งานก็ง่าย อาจมีการฝึกอบรมการใช้งานเพียงเล็กน้อยหรืออาจไม่ต้องฝึกการใช้งานก็ได้ อุปกรณ์แบบทางอ้อม เช่น ตลับบรรจุถ่าน และหัววัดปริมาณรังสีของตลับบบรรจุถ่านแบบ liquid scintillation detector มักจะใช้ในการทดสอบในช่วงเวลาสั้น ๆ เท่านั้น

          ในทางตรงกันข้าม อุปกรณ์แบบทางตรงจะต้องมีพลังงานไฟฟ้า และรวมทั้งอุปกรณ์การตรวจสอบอย่างต่อเนื่อง (การตรวจติดตามเรดอน-222 อย่างต่อเนื่อง การตรวจติดตามระดับการทำงานอย่างต่อเนื่อง) อุปกรณ์แบบทางตรงจะตรวจจับและบันทึกเรดอน-222 และผลผลิตตัวลูกของการสลายของเรดอนอย่างต่อเนื่อง โดยปกติทั่วไป ราคาจะแพงกว่าและต้องการการฝึกอบรมการใช้งานอย่างมืออาชีพ

  อัตราเฉลี่ยระดับของเรดอน-222 ในบ้านมีประมาณ 1.25 พิโกคูรีต่อปริมาตรอากาศหนึ่งลิตร (pCi/L) ถ้าระดับผลการทดสอบมีค่าใกล้ระดับ 4pCi/L หรือมากกว่า จะต้องมีการดำเนินการอย่างใดอย่างหนึ่งเพื่อลดระดับของเรดอน-222 ลง ซึ่งการลดระดับลงก็โดยการป้องกันไม่ให้มีเรดอน-222 เข้ามาในบ้าน หรือการขจัดมันออกไปจากบ้าน การแก้ปัญหาโดยทั่วไปก็โดยการระบายอากาศออกจากห้องใต้ดินหรือในส่วนที่ต่ำกว่าพื้นของบ้าน

ความเสี่ยงต่อสุขภาพของเรดอน-222 มีอะไรบ้าง ? (What is the Health Risk of Radon?)
ยังไม่ปรากฏรายงานถึงผลกระทบหรืออาการในระยะสั้น ถึงการได้รับการแผ่รังสีจากเรดอน-222 จะมีเพียงแต่รายงานถึงผลกระทบระยะยาวก็คือ การเป็นมะเร็งปอด ถ้าเราหายใจเอาเรดอน-222 อะตอมเข้าไป อะตอมเรดอน-222 ก็จะเกิดการสลายขณะที่อยู่ในปอด เมื่อเรดอน-222 สลาย จะกลายเป็นพอโลเนียม-218 ซึ่งเป็นโลหะและจะมีการสะสมอยู่ในปอด และหลังจากผ่านไปในชั่วโมงต่อมา พอโลเนียม-218 ก็จะมีการปลดปล่อยอนุภาคแอลฟา อนุภาคบีตา และรังสีแกมมา และในที่สุดก็จะกลายเป็นตะกั่ว-210 ที่มีอายุครึ่งชีวิต 22 ปี ซึ่งในบริบทนี้จัดว่ามีความเสถียรพอสมควร แต่ในตอนนี้ได้มีอะตอมของตะกั่วอยู่ในระบบของร่างกายแล้ว ซึ่งจะนำมาซึ่งปัญหาในตัวเอง จากความรวดเร็วและระยะเวลาที่ต่อเนื่องนานหลายชั่วโมง ที่เกิดการปลดปล่อยอนุภาคแอลฟา อนุภาคบีตา นำมาซึ่งการเกิดการกลายพันธุ์ของเนื้อเยื่อของปอดในเวลาต่อมา อันเป็นเหตุให้เกิดมะเร็งปอด การสูบบุหรี่จัด ๆ จะเพิ่มความเสี่ยงในการเป็นมะเร็งปอด อันเป็นเหตุมาจากการได้รับการแผ่รังสีจากเรดอน

          ดังกล่าวมาทั้งหมดนี้ จะเห็นได้ว่า แก๊สเรดอน-222 ความเข้มข้นสูงเป็นสิ่งอันไม่พึงประสงค์ที่จะให้มีอยู่ภายในบ้านเรือน แม้จะเป็นความจริงว่า แก๊สนี้จะมาจากธรรมชาติอย่างสมบูรณ์ก็ตาม

ใส่ความเห็น

อีเมลของคุณจะไม่แสดงให้คนอื่นเห็น ช่องข้อมูลจำเป็นถูกทำเครื่องหมาย *