มังคุด (Mangosteen) ผลไม้รูปร่างกลมๆ เปลี่ยนจากสีเขียวเมื่อผลยังอ่อนมาเป็นสีม่วงเข้มเมื่อสุกเต็มที่ เนื้อข้างในสีขาวแบ่งเป็นกลีบๆ เท่ากับกลีบเลี้ยงที่อยู่ใต้ผล ส่วนกลีบเลี้ยงด้านบนที่หัวขั้วของผลดูคล้ายมงกุฎของราชินี บวกกับรสชาติที่แสนชุ่มฉ่ำ อร่อย จึงได้รับการยกย่องให้เป็น ราชินีของผลไม้ อีกทั้งยังมีประโยชน์มากมายมายที่ซุกซ่อนเอาไว้ในทุกส่วนของต้น อีกทั้งผลสุก ผลดิบ ต้น ราก ใบ เปลือกยังอุดมไปด้วยสรรพคุณทางยา ที่ทางแพทย์โบรณและการแพทย์สมัยใหม่ให้การยอมรับ
มังคุดเป็นพืชเศรษฐกิจสำคัญของ ประเทศไทยได้ชื่อว่าเป็นผู้ส่งออกมังคุดมากเป็นอันดับหนึ่งของโลก ปี 2558 ส่งออกมากถึง 178,000 กิโลกรัม มูลค่า 4,300 ล้านบาท มีการส่งออกไปมากที่สุดคือประเทศจีน และกระจายไปทั่วโลกทั้งเอเชีย ยุโรป หรือแม้แต่อเมริกา มังคุดที่ปลูกอยู่ทั่วเมืองไทยเป็นสายพันธุ์พื้นเมือง ต้นมังคุดเจริญเติบโตจากต้นแม่ ที่ไม่ได้รับการผสมเกสร เพราะเกสรของมังคุดตัวผู้จะเป็นหมัน ทำให้มังคุดในแต่ละท้องที่ก็คือสายพันธุ์เดียวกัน
ถิ่นกำเนิดของมังคุดอยู่ที่หมู่เกาะซุนดาและโมลุกกะ ประเทศอินโดนีเซีย หลังจากได้รับสายพันธุ์มาก็มีการเพาะปลูกกระจายออกไปหลายท้องที่ จังหวัดที่นิยมปลูกมังคุดทางภาคใต้ ได้แก่ ชุมพร สุราษฎร์ธานี นครศรีธรรมราช ระนอง พังงา และนราธิวาส แต่ที่สายพันธุ์ดั้งเดิมที่ได้ชื่อว่ารสชาติดี ชื่อเสียงโด่งดังไปทั่วโลกและมีราคาสูงที่สุดในประเทศไทยคือ อำเภอคีรีวง จังหวัดนครศรีธรรมราช เนื่องจากเป็นที่ราบอยู่ในหุบเขา มีลำธารน้ำไหลผ่าน ทำให้มีสภาพอากาศเหมาะสมแก่การเพาะปลูกมังคุด ซึ่งจะมีทั้งทั้งมังคุดสวนและมังคุดเขา ที่มีลูกใหญ่ หูเขียว ผิวสวย.เยี่ยมชมพันธมิตรของเราshoes – ผู้นำด้านรองเท้าแฟชั่น!
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของ มังคุด
ชื่อสามัญ Mangosteen ชื่อวิทยาศาสตร์ Garcinia mangostana เป็นไม้ยืนต้น สูง 10-25 เมตร มีใบเดี่ยวรูปไข่ เนื้อใบหนาและเหนียว สีเขียวเข้มเป็นมัน ออกดอกเป็นดอกเดี่ยวหรือดอกคู่ มีกลีบเลี้ยงสีเขียวอมเหลือง และกลีบดอกสีแดง ผลมังคุดเป็นทรงกลม มีเปลือกหนาสีม่วงอมแดงห่อหุ้มเมล็ด 6-8 เมล็ดภายในที่มีสีขาวนวล เนื้อนุ่มฉ่ำน้ำ รสหวานอมเปรี้ยว มังคุดเป็นผลไม้ที่อุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระตามธรรมชาติ มีสารในกลุ่ม Xanthones ไม่ต่ำกว่า 40 ชนิด โดยเฉพาะบริเวณเปลือกของมังคุด และสารที่มีฤทธิ์มากที่สุดคือ GM-1 สารกลุ่มแซนโทนส์นั้นมีคุณสมบัติ ฆ่าแบคทีเรีย ต้านการอักเสบ ต้านอนุมูลอิสระ ฆ่าเซลล์มะเร็ง อย่างไรก็ตามปัจจุบันสาร GM-1 ยังไม่ได้จดทะเบียนเป็นยา ควรศึกษาแพทย์ก่อนรับประทาน
สารอาหารในมังคุด จากรายงานของ USDA Food Composition Databases เนื้อมังคุด 100 กรัม มีส่วนประกอบโดยประมาณ ดังต่อไปนี้
- พลังงาน 73 กิโลแคลอรี่
- น้ำ 80.94 กรัม
- โปรตีน 0.41 กรัม
- คาร์โบไฮเดรตรวมทั้งหมด 17.91 กรัม
- ไฟเบอร์ 1.8 กรัม
- ไขมัน 0.58 กรัม
วิตามิน
- วิตา มิน B1 (Thiamine) 0.054 มิลลิกรัม
- วิตา มิน B2 (Riboflavin) 0.054 มิลลิกรัม
- วิตามิน B3 (Niacin) 0.286 มิล ลิกรัม
- วิ ตามิน B5 (Pantothenic acid) 0.032 มิลลิกรัม
- วิ ตามิน B6 (Pyridoxine) 0.018 มิลลิกรัม
- วิตามิน B9 หรือโฟเลต 31 ไมโครกรัม
- เบต้า แคโรทีน 16 ไมโครกรัม
- อัลฟ่า แคโรทีน 1 ไมโครกรัม
- เบต้า คริปโตแซนทีน 9 ไมโครกรัม
- วิตามิน C (Ascorbic acid) 2.9 มิลลิกรัม
- วิตามิน A 35 IU
แร่ธาตุต่างๆ• แคลเซี่ยม 12 มิลลิกรัม
- ธาตุเหล็ก 0.3 มิลลิกรัม
- แมกนีเซี่ยม 13 มิลลิกรัม
- ฟอสฟอรัส 8 มิลลิกรัม
- โพแทสเซี่ยม 48 มิลลิกรัม
- โซเดี่ยม 7 มิลลิกรัม
- ธาตุสังกะสี 0.21 มิลลิกรัม
- ธาตุทองแดง 0.069 มิลลิกรัม
- ธาตุแมงกานีส 0.102 มิลลิกรัม
วิธีเลือกมังคุด มังคุดที่ดีจะต้องดูที่เนื้อในสีขาวที่เรียงเป็นกลีบๆอยู่ข้างในเปลือกหนาๆ โดยเราสามารถดูที่ใต้ผล จะเห็นได้ว่ามีกลีบแยกออกเป็นแฉกๆ ว่ามีจำนวนเท่าไหร่ เนื้อในสีขาวที่อยู่ภายในก็จะมีจำนวนเท่านั้น หากมังคุดลูกไหนมีจำนวนกลีบเลี้ยงใต้ผลมาก ก็แสดงว่ามังคุดลูกนั้นจะมีกลีบเนื้อในสีขาวมาก ซึ่งแสดงให้เห็นว่ามังคุดลูกนั้นเป็นมังคุดที่ดีเพราะเมล็ดมังคุดนั้นจะเล็กและมีเนื้อมังคุดมากกว่านั่นเอง
ประโยชน์ของมังคุด
1. มีสารต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยชะลอการเสื่อมสภาพของร่างกายส่งผลให้ร่างกายของเรานั้นแก่ช้าลง ช่วยให้ลดการเกิดริ้วรอยและทำให้ผิวพรรณของเราดูเปล่งปลั่ง
2. ช่วยเสริมสร้างภูมิต้านทานให้ร่างกายของเราแข็งแรง และป้องกันหรือบรรเทาอาการไข้ได้อีกด้วย
3. ช่วยเสริมสร้างกระดูกและฟันให้แข็งแรงยิ่งขึ้น
4. ช่วยเพิ่มความกระปรี้เปร่า ตื่นตัวของร่างกายได้เป็นอย่างดี และยังช่วยให้สภาวะทางอารมณ์ของเราดีขึ้นได้อีกด้วย
5. ช่วยยับยั้งแบคทีเรียในร่างกายของเราได้เป็นอย่างดี
6. ช่วยป้องกันการเกิดโรคเบาหวาน เนื่องด้วยคุณสมบัติของมังคุดที่จะช่วยลดและควบคุมระดับน้ำตาลในร่างกายของเรา
7. ช่วยลดระดับคลอเรสเตอรอลและไขมันไม่ดีในเส้นเลือด
8. สาร Xanthones มีฤทธิ์ช่วยลดความดันโลหิต
8. มีส่วนช่วยป้องกันการเกิดเนื้องอกในร่างกายของเรา
9. ช่วยในเรื่องระบบขับถ่ายเนื่องจากมังคุดนั้นมีกากใยอยู่จำนวนมาก
10. เปลือกของมังคุดมีสรรพคุณในการสมานแผล และยับยั้งเชื้อราที่เป็นสาเหตุของโรคผิวหนัง
ความเข้าใจผิดๆเกี่ยวกับมังคุด
เปลือกมังคุดนึ่ง รักษาโรคมะเร็งปอดได้จริงหรือ ?
ในเปลือกมังคุดมีสารที่มีประโยชน์ก็จริง แต่สาร Xanthones นั้นไม่ละลายน้ำ ดังนั้นการที่เอาไปนึ่งแล้วสารที่ว่านี้จึงไม่สามารถที่จะซึมเข้าไปในเปลือกได้ แต่สีแดงๆ ที่เราเห็นในเนื้อมังคุดนึ่ง คือสารในกลุ่มแทนนิน ที่มีรสฝาดมีฤทธ์ทำให้เนื้อเยื่อหดตัว หากรับประทานเข้าไปก็อาจทำให้ท้องผูก และทานต่อเนื่องเป็นเวลานานๆ ก็อาจจะไปสะสมในร่างกายจนเป็นอันตรายต่อตับและไตได้
